هر آن که جانب اهل خدا نگه دارد
خداش در همه حال از بلا نگه دارد

حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست
که آشنا سخن آشنا نگه دارد

دلا معاش چنان کن که گر بلغزد پای
فرشته‌ات به دو دست دعا نگه دارد

گرت هواست که معشوق نگسلد پیمان
نگاه دار سر رشته تا نگه دارد

صبا بر آن سر زلف ار دل مرا بینی
ز روی لطف بگویش که جا نگه دارد

چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت
ز دست بنده چه خیزد خدا نگه دارد

سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری
که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد

غبار راهگذارت کجاست تا حافظ
به یادگار نسیم صبا نگه دارد

هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد معنی

۱- هر آنکسی که ارزش بندگان خدا را حفظ کند، خداوند در تمام احوال او را از بلا، مصون نگاه می دارد.

٢- من راز و سخن عشق به دوست را مگر به خود او نخواهم گفت زیرا که تنها دوست و محرم اسرار، راز و اسرار دوست را حفظ خواهد کرد.

۳- ای دل چنان زندگی کن که اگر در جایی پایت لغزید، فرشتگان دو دست دعا برداشته و تو را حفظ کنند.

۴- اگر می خواهی که یارت، عهد و پیمان نگسلد تو نیز رشته مودت را محکم نگاه دار تا او نیز رشته محبت را گسسته ندارد.

۵- ای باد صبا، اگر دل مرا اسیر در سر زلف یار دیدی با مهربانی به او بگو که جایش را حفظ کند.

۶- وقتی به او گفتم دلم را در عشق خود نگاه دار او گفت که از من کاری بر نمی آید، باید که خدا، خود نگاه دارد.

۷- سر و مال و دل و جانم به قربان یاری باد که حق و ارزش هم صحبتی مهرآمیز و وفادارانه را نگاه دارد.

۸- غبار راه گذر تو کجاست تا حافظ دلداده ات کمی از آن را به یادگار از نسیم صبا نزد خود نگاه دارد.

هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد تفسیر

معامله با خداوند بهترین معاملات است. تو به خلق خدا یاری برسان تا خدا تو را در کلیه امور زندگیت یاری دهد. رفتار دیگران با ما در واقع انعکاس رفتار خود ماست. چنانچه با دیگران از روی مهر و وفا رفتار کنیم آنها نیز با ما رفتاری مشابه خواهند داشت. در کلیه امور به خدا توکل کن که قادر مطلق است نه به بنده خدا که در مقابل خدا ناتوان و عاجز است.

هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد تعبیر در فال

در امور زندگی و کار میانه رو باشید و هیچگاه از تعادل خارج نشوید که عاقبت خوشی برای شما نخواهد داشت. برای حفظ پیمانی که با دیگران دارید پای خود را فراتر از حد و حدود خودتان نگذارید.

هرآنچه خداوند بخواهد اتفاق می افتد و کسی نمی تواند جلوی آن را بگیرد. برای رشد دنیوی و معنوی از خداوند کمک بخواهید و به او توکل کنید.

غزل شماره ۱۲۲ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد آرایه های ادبی

1-هر آن که جانب اهل وفا نگه دارد/ خداش در همه حال از بلا نگه دارد

قالب: غزل
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (رشته انسانی)
جانب کسی را نگه داشت: کنایه، پشتیبانی کردن
خداش: جهش ضمیر، خدا او را
بلا: گرفتاری
نگه دارد: ردیف
اهل وفا: باوفایان، وفاداران
هر، در: جناس

بازگردانی: هر کس که از اهل وفا و محبت حمایت کند، خداوند نیز او را در هر حالی از گرفتاری ها حفظ می کند.

2-حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست / که آشنا سخن آشنا نگه دارد

حدیث: ماجرا، روایت، سخن
تضمین شعر سعدی
حضرت: جناب
واژه آرایی: دوست، آشنا
که: زیرا که

بازگردانی: ماجرای دوست را فقط به جناب دوست می گویم؛ زیرا که فقط دوست محرم راز دوستش است.

3-دلا معاش چنان کن که گر بلغزد پای/ فرشته‌ات به دو دست دعا نگه دارد

دلا: ای دل، جانبخشی
دل: منادا، مجاز از انسان
معاش: زندگی، زیست، زندگانی کردن
بلغزد پای: کنایه از خطا کند، دچار کژروی شود
دل، پا، دست: تناسب
فرشته ات: جهش ضمیر، فرشته تو را
واج آرایی: د

بازگردانی: ای دل به گونه ای زندگانی کن که اگر دچار لغزش و خطا شدی، فرشته‌ با دعا کردن در حق تو، تو را حفظ کند.

4-گرت هواست که معشوق نگسلد پیمان / نگاه دار سر رشته تا نگه دارد

گرت: اگر تو را، جهش ضمیر
هوا: میل و آرزو
نگسلد: نشکند (بن ماضی: گسست، بن مضارع: گسل)
سر رشته را نگه دار: کنایه از وفاداری کن
دار، دارد: همریشگی
گر، سر: جناس

بازگردانی: اگر میل و آرزوی آن داری که معشوق پیمانش را با تو نشکند، تو نیز در حق او وفادار باشد تا او نیز با تو وفادار باشد.

****

5-صبا بر آن سر زلف ار دل مرا بینی / ز روی لطف بگویش که جا نگه دارد

صبا: بادی که از شمال شرقی می وزد، باد بهاری
ای صبا، منادا، جانبخشی
همآوا: صبا، سبا (نام یک شهر)
سر: ایهام تناسب، ۱- نوک ۲- کله (در معنای دوم با زلف و روی تناسب دارد)
ار: اگر
دل را سر زلف دیدن: کنایه از عاشق زلف یار دیدن
روی: ایهام تناسب، ۱- به خاطر ۲- چهره (در معنای دوم با زلف و سر تناسب دارد)
جا نگه دارد: وفادار باشد، حق دوستی را ادا کند
دل، زلف: تناسب
واج آرایی: ر

بازگردانی: ای باد صبا اگر دل مرا اسیر زلف یار دیدی، لطفاً به یارم بگو که جای خود را محفوظ دارد.

6-چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت / ز دست بنده چه خیزد خدا نگه دارد

چو: هنگامی که
ش: مرجع آن، دلبر است
دلم را نگاه دار: کنایه از وفادار باش، دلم را نشکن
گفتم، گفت: همریشگی
دست: مجاز از توان و نیرو
ز دست بنده چه خیزد: استفهام انکاری
خدا نگه دارد: تلمیح به توکلت علی الله
دست، دل: تناسب

بازگردانی: هنگامی که به یارم گفتم دلم را نشکن او چه گفت؟ او گفت از دست بنده چه کاری برمی آید. خدا دلت را نشکند.

7-سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد

سر: مجاز از جان
زر: مجاز از دارایی
سر و زر و دل و جانم: مجاز از همه هستی ام
سر، زر: جناس
سر، دل، جان: تناسب
یار: دلبر
مهر: عشق، مهربانی
حق صحبت نگه دارد: کنایه، وفادار باشد

بازگردانی: جان و دارایی و همه هستی ام فدای آن یاری که حق دوستی را ادا کند و نسبت به من وفا باشد.

8-غبار راهگذارت کجاست تا حافظ / به یادگار نسیم صبا نگه دارد

راهگذار: رهگذر، محل عبور
حافظ: نام هنری، تخلص
غبار راهت کجاست: کنایه از ارزشمندی یار

بازگردانی: غبار راهی که بر آن قدم نهاده ای کجاست تا حافظ؛آن را به عنوان یادگاری از صبا نگاه دارد.