توانگری نه به مالست پیش اهل کمال

که مال تا لب گورست و بعد از آن اعمال

✦✦✦✦✦✦✦✦

من آنچه شرط بلاغست با تو می‌گویم

تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال

✦✦✦✦✦✦✦✦

محل قابل و آنگه نصیحت قائل

چو گوش هوش نباشد چه سود حسن مقال

✦✦✦✦✦✦✦✦

به چشم و گوش و دهان آدمی نباشد شخص

که هست صورت دیوار را همین تمثال

✦✦✦✦✦✦✦✦

نصیحت همه عالم چو باد در قفس است

به گوش مردم نادان چو آب در غربال

✦✦✦✦✦✦✦✦

دل ای حکیم درین معبر هلاک مبند

که اعتماد نکردند بر جهان عقال

✦✦✦✦✦✦✦✦

مکن به چشم ارادت نگاه در دنیا

که پشت مار به نقش است و زهر او قتال

✦✦✦✦✦✦✦✦

نه آفتاب وجود ضعیف انسان را

که آفتاب فلک را ضرورتست زوال

✦✦✦✦✦✦✦✦

چنان به لطف همی پرورد که مروارید

دگر به قهر چنان خرد می‌کند که سفال

✦✦✦✦✦✦✦✦

برفت عمر و نرفتیم راه شرط و ادب

به راستی که به بازی برفت چندین سال

✦✦✦✦✦✦✦✦

کنون که رغبت خیرست زور طاعت نیست

دریغ زور جوانی که صرف شد به محال

✦✦✦✦✦✦✦✦

زمان توبه و عذرست و وقت بیداری

که پنج روز دگر می‌رود به استعجال

✦✦✦✦✦✦✦✦

کنون هوای عمل می‌زند کبوتر نفس

که دست جور زمانش نه پر گذاشت نه بال

✦✦✦✦✦✦✦✦

چنان شدم که به انگشت می‌نمایندم

نماز شام که بر بام می‌روم چو هلال

✦✦✦✦✦✦✦✦

وصال حضرت جان‌آفرین مبارک باد

که دیر و زود فراق اوفتد درین اوصال

✦✦✦✦✦✦✦✦

به زیر بار گنه گام برنمی‌گیرم

که زیر بار به آهستگی رود حمال

✦✦✦✦✦✦✦✦

ادامه شعر

معنی ضرب المثل  من آنچه شرط بلاغ است با تو میگویم

سعدی  می‌گوید : من آنچه شرط بلاغ است با تو می‌گویم تو خواه از سخنم پند گیری و خواه‌ ملال :

سعدی در این بیت اشاره به پند و موعظه فردی آگاه به شخص مخاطب دارد. سعدی معتقد است در پند دادن نباید اصرار بیش از حد باشد چرا که اگر پند و نصیحتی در کار باشد و به نتیجۀ درست و خوبی هم برسد، شرایط خاصی باید حاکم باشد. اثرگذاری پند به این سادگی‌ها نیست!

من فقط وظیفه‌ام این است که سخنم را به تو بگویم .

کتاب  مواعظ  سعدی