صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت
ناز کم کن که در این باغ بسی چون تو شکفت

گل بخندید که از راست نرنجیم ولی
هیچ عاشق سخن سخت به معشوق نگفت

گر طمع داری از آن جام مرصع می لعل
ای بسا در که به نوک مژه‌ات باید سفت

تا ابد بوی محبت به مشامش نرسد
هر که خاک در میخانه به رخساره نرفت

در گلستان ارم دوش چو از لطف هوا
زلف سنبل به نسیم سحری می‌آشفت

گفتم ای مسند جم جام جهان بینت کو
گفت افسوس که آن دولت بیدار بخفت

سخن عشق نه آن است که آید به زبان
ساقیا می ده و کوتاه کن این گفت و شنفت

اشک حافظ خرد و صبر به دریا انداخت
چه کند سوز غم عشق نیارست نهفت

معنی غزل صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت

۱- هنگام سحر، بلبل با گل تازه شکفته گفت که دیگر ناز نکن زیرا که گل های بسیاری چون تو در این باغ شکفته است.

٢- گل خندید و گفت که از این سخن حقیقی تو ما نمی رنجیم اما هیچ عاشقی به معشوق خود، سخن تلخ نمی گوید.

٣- اگر آرزو داری که از ساغر گهرنشان باده سرخ معرفت بنوشی چه بسا که باید اشک های چون در خود را با سر مژگان، به رشته درآوری.

۴- هر کس که خاک در میخانه را با چهره خود پاک نکرد (صورت نسائيد)، تا ابد شمیم عشق را نخواهد شنید.

۵- دیشب که به سبب لطافت هوا، گیسوی سنبل با نسیم سحر آشفته می شد و من در گلزار ارم بودم،

۶- گفتم: ای باد، تو که مسند سلیمانی، جام جهان بینت کجاست؟ و او گفت: افسوس که بخت بیدار او به خواب ابدی رفته است.

۷- سخن عشق نباید که بر زبان آید، پس ای ساقی، می بده و این گفتگو را کوتاه کن.

۸- عقل و خرد و صبوری حافظ در اشک غرق شد، او چه می تواند بکند در حالی که نمی تواند سوز غم عشق را پنهان کند.

تفسیر غزل صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت

رنجیدگی خاطر یار از تو به خاطر تندی سخن و نیشداری زبان توست. اگر خواهان محبت هستی زبانت را نرم کن و با مهربانی او را به خود
جلب نما. اگر امید کامیابی داری باید تواضع بیشتری کنی. در غیر اینصورت فرصتی که به تو روی کرده از دست خواهد رفت و بدان که صبر و بردباری کلید حل مشکلات است.

تعبير غزل شماره ۸۱ دیوان حافظ

از حرف حق و سنجیده اطرافیان دلگیر نشوید که آن ها صلاح شما را می خواهند اگرچه شاید اینطور به نظر نرسد. از سخنان بیهوده و حرف های نابه جا بپرهیزید که موجب پشیمانی خواهد شد.

مراقب رفتار دیگران باشید و جانب احتیاط را از دست ندهید. اسرار دل خود را برای هر کسی فاش نکنید و همواره دوراندیش و آینده نگر باشید.

صوتی غزل شماره ۸۱ حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

آهنگ صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت ایرج

برای شنیدن آهنگ صبحدم مرغ چمن با گل نوخاسته گفت با صدای استاد ایرج اینجا کلیک کنید.

دیوان حافظ

دیوان حافظ مجموعه اشعار حافظ را در بر می‌گیرد. اکنون، بیش از دویست سال از اوّلین چاپ رسمی این دیوان گذشته‌است، که در فاصله ۱۲۰۰ تا ۱۲۰۶ ه. ق. در کلکته صورت گرفت.

محتوا

دیوان حافظ کتابی است مشتمل بر همه اشعار باقی‌مانده از حافظ. بیشترِ این شعرها به زبان فارسی است، اما اشعار ملمع (به زبان فارسی و عربی) و یک غزل تمام عربی هم در آن به چشم می‌خورد. مهمترین بخش این دیوان، غزلیات است. شعرهایی در دیگر قالب‌های شعری مانند قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی هم در این دیوان هست. هیچ نشانه‌ای مبنی بر نابودی بخش عمده‌ای از اشعار حافظ در دست نیست و علاوه بر این، حافظ در زمان حیاتش شهرت زیادی داشته‌است. بنابراین زیاد نبودنِ تعداد شعرهای موجود در دیوان نشان می‌دهد که او شاعر پرکاری نبوده‌است.

غزلیات

شمار همهٔ غزل‌هایی که به‌طور کلی مورد پذیرش واقع شده‌اند، کمتر از ۵۰۰ غزل هستند: ۴۹۵ غزل در ویرایش قزوینی و غنی، ۴۸۶ غزل در ویرایش دوم خانلری و ۴۸۴ غزل در ویرایش سایه.

رباعیات

اصالت رباعیات حافظ مورد تردید جدی است و ازاین‌رو همهٔ رباعیات از ویرایش سایه زدوده شده‌است. پرویز ناتل خانلری رباعیات حافظ می‌نویسد: «هیچ‌یک از رباعیات منسوب به حافظ چه در لفظ و چه در معنی، ارزش و اعتبار چندانی ندارد و بر قدر و شأن این غزل‌سرا نمی‌افزاید.»

منبع: ویکیپدیا